Introduksjon: Når livet endrar seg på grunn av sjukdom, treng vi meir enn skjema og testresultat. Vi treng tryggleik, forståing og respekt – både som pasientar og pårørande. Her finn du fagkunnskap, erfaring og formidling med menneskeverdet i sentrum.

Ein er først og fremst menneske – med ei historie, eit uttrykk og ein rytme som ikkje kan målast i skjema og tal. Dette er det alltid viktig å hugsa på når ein vert råka av sjukdom generelt, men særleg ved demens.

Eg har arbeidd som lege i demensteam og på sjukeheim, og eg har doktorgrad i alderspsykiatri. Fagkunnskapen er sjølvsagt viktig når ein møter folk i krise, vel så viktig er det likevel å ikkje gløyma det å vera til stades som eit medmenneske: 

Det som betyr mest når ein vert sjuk er å få vera trygg og å få fortsetja å vera seg sjølv.

Her kjem meir informasjonsmateriell og tips etter kvart. I fyrste omgong så deler eg no eit dikt om demens for alle som står i stormen.

Nedanfor står det litt om vidare om mitt perspektiv og heilt nederst nokre planar for kva eg vil dele her.

Ein er alltid meir enn blodtrykket, diabetesen eller resultatet på hukommelsestestar. 

Sjølvsagt så skal ein som pasient møtast med respekt.

Snakkast med og ikkje om.

Det hindrar hindrar ein imidlertid ikkje som helsepersonell i å møta dei som står rundt på ein god måte òg.

Etter mi meining så er samarbeid mellom pårørande og helsepersonell ein av grunnsteinane som må vera på plass om ein skal yta god helsehjelp til personar som ikkje sjølv kan ventast å ha full oversikt.

Eg har sjølvsagt sjølv vore pasient i psykiatrien. Då etterlyste eg samarbeid med mine pårørande, men dette vart avvist av personvernhensyn. Dette opplever eg som underleg. Ein kan som helsepersonell alltid gjera noko;

Alltid lytta.

Alltid gje generell informasjon.

Alltid vera ærleg om kva som eigentleg er det som avgrensar samarbeid.

Pårørande er ofte dei som kjenner på det som ikkje stemmer når ein person vert råka av demens eller annan alvorleg sjukdom. Dei strekker seg gjerne langt. Så langt at mange vert sjuke sjølve.

Helsepersonell skuldar både pasientar, brukarar og pårørande å lytta, men òg å undersøkja skikkeleg. Gjera den jobben dei skal. 

Det er mykje å gå på. 

Eg ønskjer å vera med på å løfta at hastverk sjeldan er tidsbesparande. 

At det å lytta og undersøkja skikkeleg må til. 

At det å lytta til både personen det gjeld og dei som står rundt kan, bør og skal gjerast på ein god måte.

At ein må tenkja litt enkelt; gjera målingar, undersøkja. 

For å setja det litt på spissen. Om ein person kjem på blodtrykkskontroll så spør ikkje legen etter blodtrykket; Han eller ho måler det sjølvsagt. 

Ein har òg verktøy for å undersøkja både hukommelse, andre "hjernefunksjonar" og psykisk sjukdom. 

Eg har vore med å utreda svært mange for demens. Eit av dei fyrste spørsmåla i utredninga er om dei føler hukommelsen har blitt dårlegare. Det er ytterst sjeldan personen sjølv svarar ja.